Şiddet eylemleri maalesef son yıllarda büyük artış göstermektedir. Bu şiddet eyleminin mağduru olan bir kesim ise maalesef çocuklar olarak karşımıza çıkmaktadır. Şiddet eylemleriyle ilgili çocuğa yönelik şiddet haberleri yapılırken dikkat edilmesi gereken pek çok husus vardır. Peki, çocuğa yönelik şiddetin yer aldığı bu haberler nasıl bir üslupla, hangi kaynaklar kullanılarak ele alınmalıdır? Gelin birlikte bu soruya yanıt bulalım.
1. Çocuğun fotoğrafı kullanılmamalı
Çocuklarla ilgili haber yapılırken çocuğun fotoğrafı hiçbir şekil ve surette kullanılmamalıdır. Medyada çocuklara yönelik olarak yapılan bazı haberlerde çocukların izni alarak fotoğrafları kullanılabilmektedir. Örneğin, iklim krizine dikkat çekmek isteyen İsveçli aktivist Greta Thunberg’in fotoğrafı haberlerde kullanılmaktadır. Ancak bu tarz fotoğraf kullanımına sadece çocuğun yararına olduğunda başvurulur. Örneğin, bir başarı hikayesi, çocuğun kendisini göstermek istediği ve düşüncelerini iletmek istediği bir haber gibi. Şiddet haberlerinde ise çocuğun fotoğrafının kullanılmasının çocuğa hiçbir faydası olmayacak aksine kötü sonuçlara yol açacaktır.
2. Çocuk hedef haline getirilmemeli
Habercilik üslubunda şiddet mağduru çocuk haberleri hedef gösteren bir dil ile ele alınmamalıdır. Haber başlığında ve içeriğinde çocuğu suçlayan; çocuğun yaşını, cinsiyetini ve sosyo-ekonomik durumunu nedeniyle bu şiddet eylemini aklayan haberlere kesinlikle yer verilmemelidir. Çocuğun mağduriyeti ve gördüğü zarar anlatılmalıdır. Bu konuda çocuğu hedef göstermek asıl faillerin suçlarının kamuoyu gözünde hafiflemesine yol açacaktır.
3. Çocuğun kimliğini açığa vuran bilgiler kullanılmamalı
Bazen haberlerde şiddet mağduru çocuğun fotoğrafı mozaiklenerek konulabilmekte; ancak çocuğun kim olduğu açıkça anlaşılabilmektedir. Yine nüfusu az olan bölgelerde çocuğun yaşı, cinsiyeti ve isim soy isim bilgileri kısaltılarak kullanılmakta ve dolaylı olarak çocuğun kim olduğu ifşa edilmektedir. Çocuğun mahremiyetine ve mağduriyetine saygı duyularak onun kim olduğu hakkında doğrudan ipucu veren bilgilerin haberlerde kaleme alınmaması gerekir.
4. Çocuk küçümsenmemeli, ötekileştirilmemeli
Çocuk korumaya muhtaç ve yetişkinlerin eylemlerine karşı açıkça hedef olan bir konumdadır. Bu nedenle haber dilinde çocuğun ötekileştirilmesi ya da küçümsenmesi çocuk üzerinde ikinci bir mağduriyet yaratacaktır. Örneğin, çocuğa şiddet haberleri yapılırken şiddet mağduru çocuğun etnik kimliğiyle ilgili bir bilgi verilmesi çocuğun ötekileştirilmesine yol açabilir. Sonuçta Anayasa’da eşitlik ilkesinde herkes dini, inancı ve etnik kimliği itibariyle eşittir. Dolayısıyla etnik kimlik, dini inanç ve mezhep gibi bilgiler toplumda haberin amacından sapmasına yol açan bir etki uyanmasına yol açabilir.
5. Haber üslubuna çok dikkat edilmeli
Çocuğa yönelik şiddetle ilgili haberlerde şiddet eyleminin içeriğine yönelik ifadeler özenle seçilmelidir. Örneğin, istismar mağduru bir çocukla ilgili haber yapılırken özel bölgeler, “fail çocuğu kucakladı” ya da “okşadı” gibi maruz kalınan şiddetin ayrıntılarına yer veren ifadeler kullanılmamalıdır. Daima çocuğun bu eyleme uğramasına yönelik ihmalleri ve bu eylemin sorumluları vurgulanmalıdır.
6. Haber doğrulanarak yapılmalı
Maalesef yanlış haber kaynakları ve sansasyonel haberlerle ziyaretçi kitlesini arttırmak isteyen haber kaynakları giderek çoğalmaktadır. Bu nedenle haber yapılırken mutlaka haber teyit edilerek kaleme alınmalıdır. Özellikle son dakika başlığı altında verilen haberlerde kaynak araştırmadan haber kaynağına referans verilerek haber yapılabilmektedir. Ancak çocuğa yönelik olarak gerçekleştirilen bu şiddet eylemlerinde öncesinde mutlaka haberin teyit edilmesi ve doğrulanması gerekir.
7. Eylemin detaylarına girilmemeli
Söz konusu haberleri okuyan kamuoyunun içerisinde bu eylemleri gerçekleştiren ya da gerçekleştirme eğilimi yüksek olan kişiler olabilir. Bu nedenle çocuğa şiddet haberi yazılırken eylemin kriminolojik açıdan detaylandıracak, eylemin yapılma aşamalarına yer verilecek şekilde haberlerin yapılmaması gerekir.