Meslek yaşamı boyunca birçok filmde görüntü yönetmeni, yönetmen olarak görev yapan Jack Cardiff, sinema tarihinin en büyük görüntü yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir.
Jack Cardiff sinemada 50 yıla yakın hizmet vermiştir. Aynı zamanda fotoğraf sanatçısı olan Cardiff; 18 Eylül 1914’de İngiltere’de doğmuş, 22 Nisan 2009’de de yine İngiltere’de hayatını kaybetmiştir. 1980’li yıllara kadar aktif olarak çalışan Cardiff, kariyeri ile sinema tarihi aynıdır. 4 yaşındayken sessiz sinema ile tanışmıştır. Asıl adı ise John G.J. Gran’dir. Anne babası müzikhollerde çalışmış, kendisi de 14 yaşındayken çocuk yıldız olarak gösterilerde yer almıştır.
Elstree’deki British International film stüdyolarında ofisboy, klaket tutucu (şakşakçı) hatta çaycı olarak bile görev aldı. İlk filmi ise 1929 yılında 4. Yönetmen yardımcısı olarak görev aldığı The Informer filmi oldu. 1931 yılında Düzenbaz filminin çekimlerinde Alfred Hitchcock için çalıştı. Kamera kullanma isteği nedeniyle Technicolor şirketinin ilk filmi olan Wings of the Morning (1937) filminde kamera operatörlüğü yaptı. Cardiff kesinlikle dünyanın en iyi görüntü yönetmenlerinden biriydi ve bu kapasitedeki kariyeri Technicolor’un ortaya çıkmasıyla başlayıp bu sürecin altın çağında da devam etti. Asıl büyük çıkış ise Powell & Pressburger’in Albay Blimp’in Yaşamı ve Ölümü (1943) filminde 2. kameraman olarak çalışırken geldi . Yapımcılar onunla çalışmaya devam edecek kadar etkilendiler ve görüntü yönetmeni olarak çalıştığı Black Narcissus filminde yaptığı yeşil atmosferik renk ve ışıkla bir Oscar ve Altın Küre kazandı.
Cardiff, yeşil tonu Van Gogh’dan ilham aldığını söylüyor. “Her kameraman, Van Gogh’tan ve ışığın ruh hallerinden fikir almalıdır. Işık ana etkendir. Fotoğrafta da böyle olmalıdır, ışık kullanımı bir ressam gibidir.”
İkinci dünya savaşı sırasında enformasyon bakanlığının Crown Film Birimi’nde görev alarak tehlikeli savaş bölgelerini fotoğrafladı. Afrika Kraliçesi (1951), Çıplak Ayaklı Kontes (The Barefoot Contessa) (1954) gibi çok ses getiren filmlerin görüntü yönetmenliğini yapan Cardiff, kariyerine yönetmen olarak da devam etti. Filmin sahnesine göre salona değişik kokular veren “Smell-o-vision” tekniğiyle yaptığı Dark of the Sun (1968) filmi ise dikkate değerdi. Bu teknikte, sarımsak, portakal, parfüm ve kahve de dahil olmak üzere 30’dan fazla farklı koku, film müziğindeki bir sesli işaretle film boyunca dağılacak şekilde şişelerde saklanıyordu.
Jack Cardiff filmleri
Jack Cardiff, 1935 ve 2007 yılları arasında 73 film, belgesel ve TV dizisinin kamera operatörlüğünü ve görüntü yönetmenliğini yaptı. Bu filmlerden bazıları ise;
• A Matter of Life and Death (1946)
• Black Narcissus (1947) Oscar ve Altın Küre
• Kırmızı Pabuçlar (The Red Shoes) (1948)
• Under Capricorn (1949)
• The Black Rose (1950)
• The Magic Box (1951)
• Pandora and the Flying Dutchman (1951)
• Afrika Kraliçesi (1951)
• Çıplak Ayaklı Kontes (1954)
• War and Peace (1956)
• The Prince and the Showgirl (1957)
• Legend of the Lost (1957)
• The Vikings (1958)
• Sons and Lovers (1960) Altın Küre
• Fanny (1961)
• Nilde Ölüm (1978)
• The Awakening (1980)
• Ghost Story(1981)
• The Dogs of War (1981)
• Conan the Destroyer (1984)
• Rambo: First Blood Part II (1985)
Filmlerinde görev aldığı ünlü oyuncular arasında Ava Gardner, Audrey Hepburn, Anita Ekberg ve Marilyn Monroe bulunuyor. Hatta Marilyn Monroe 1956 yılında Laurence Olivier ile Prens ve Şov Kızını çekmek için Londra’dayken Cardiff için “O dünyanın en iyi kameramanı ve bende onu yakaladım” demişti.
Jack Cardiff’in kazandığı ödüller
1980’lerin sonlarında, İsviçre’de bir dağ evinde yaşamaya başladı. 1994 yılında Amerikan Görüntü Yönetmenleri Derneği tarafından üstün başarılarından dolayı uluslararası ödüle layık görüldü; İngiliz Görüntü Yönetmenleri Derneği 1995 yılında ona Yaşam Boyu Başarı Ödülü verdi. 2000’de OBE’ye atandı ve 2001’de sinemaya yaptığı katkılardan dolayı onursal Oscar ödülü kazandı.
Yönetmen Martin Scorsese’nin ifade ettiği gibi, Jack Cardiff’in filmleri, kameranın bir ressamın fırçası kadar hassas olarak kullanıldığı filmlerdi. Cardiff, 2001’de verdiği bir röportajda “Resimlerden aydınlatma hakkında çok şey öğrenebilirsiniz, sinema işine başlayan tüm gençler resim okumalı. İnanıyorum ki bugün onlar var olsaydı, bu büyük ressamlar muhteşem kameramanlar olurdu.’ diyerek başka bir hayatta ressam olmayı istediğini söyledi.
94 yaşında hayatını kaybeden görüntü yönetmeni Jack Cardiff, çekimler sırasında kullandığı, renk, objektif ve kamera teknikleri sayesinde “kadınları güzel gösteren adam” olarak ünlenmişti.